«Άσε με να σου εξηγήσω, Μαντί. Δεν είναι τόσο πολύπλοκο. Οι νηπιακές ψυχές είναι οι ψυχές που βρίσκονται στην αρχή του ταξιδιού τους. Ανακαλύπτουν τη ζωή και τον θάνατο. Ο μόνος σκοπός τους σε αυτό το στάδιο είναι να μάθουν να επιβιώνουν…»
Μετά το «Κορίτσι της πτήσης 5403» και τα εξαιρετικά «Τρία μαύρα νούφαρα» ο Μισέλ Μπυσσί έγινε ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να στήνει ιστορίες μυστηρίου μπαίνοντας βαθιά στη ψυχοσύνθεση των ηρώων του υιοθετώντας μια γλαφυρή γραφή που ωθεί τους αναγνώστες σε έναν αγώνα ανάγνωσης χωρίς σταματημό. Πριν λίγο καιρό έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο του Μπυσσί «Τίποτα δεν σε σβήνει» και εκεί ανακάλυψα και τη λογοτεχνική του γραφή μέσα από την εξαιρετική μετάφραση του Σταύρου Παπασταύρου.
Το «Τίποτα δεν σε σβήνει» αφηγείται την ιστορία της Μαντί και του δεκάχρονου γιου της Εστεμπάν που δυστυχώς εξαφανίζεται μυστηριωδώς την ημέρα που θα γινόταν 10 ετών από την παραλία του Σαιν-Ζαν-ντε-Λουζ όπου έχουν πάει για διακοπές τον Ιούνιο του 2010. Δέκα χρόνια αργότερα η Μαντί, έχοντας ξαναφτιάξει τη ζωής της, θα βρεθεί ξανά στην ίδια παραλία αντικρίζοντας ένα άλλο δεκάχρονο αγόρι, τον Τομ, ίδιο και απαράλλαχτο με τον χαμένο Εστεμπάν. Ο πόνος και η αμφιβολία που εξακολουθούν να υπάρχουν μέσα της θα αφυπνιστούν βίαια και εκείνη θα εγκαταλείψει τα πάντα προκειμένου να βρίσκεται κοντά σε αυτό το αγόρι στο Μυρόλ της Οβέρνης όπου κατοικεί.
Η λογική που μέχρι τώρα πίστευε ότι έχει η Μαντί θα αρχίζει να κλονίζεται κάνοντας την να αναρωτιέται αν τελικά ο Εστεμπάν είναι όντως ο Τομ; Μπορεί να πιστέψει στο αδύνατο με διαφορά δέκα ολόκληρων χρόνων; Ακόμα και η ίδια αμφιβάλλει κάποιες φορές… Μήπως βαθιά μέσα της ξέρει ότι και ο Τομ κινδυνεύει στα δέκατα γενέθλια του όπως ο Εστεμπάν; Αυτή της η πεποίθηση την κάνει να πιστεύει ότι είναι η μοναδική που μπορεί να τον προστατεύσει.
«Η δεύτερη ηλικία της ψυχής, Μαντί, είναι εκείνη όπου καταλαβαίνει κανείς πως δε ζει μονάχα για τον εαυτό του. Οι άλλοι μετρούν, έχουν αξία. Η ψυχή πρέπει να μάθει να ξεπερνάει τις παρορμήσεις της, ή τουλάχιστον να τις ελέγχει, να κάνει κόλπα, να παίζει, να εξαπατά, να σαγηνεύει, ν’ αγαπά…»
Ο Μισέλ Μπυσσί κατέχει την τέχνη της αφήγησης και τον τρόπο κατασκευής ενός μυθιστορήματος μυστηρίου που θα γραπώσει τους αναγνώστες από την πρώτη κιόλας σελίδα του. Δεξιοτέχνης στη γραφή και στις ανατροπές στήνει στρατηγικά την πλοκή του κάνοντας το αδύνατο δυνατό προσθέτοντας μια εσωτερική διάσταση στη μυστηριώδη περιοχή της Οβέρνης που βριθεί από μύθους και θρύλους. Στο «Τίποτα δεν σε σβήνει» ο Μπυσσί κάνει αναφορά στην έννοια της μετενσάρκωσης αφού η Μαντί, παρόλο που είναι ορθολογίστρια ως γιατρός, δίνει μάχη με τις αντιλήψεις της πιστεύοντας ακράδαντα όμως μέσα της ότι η ψυχή του Εστεμπάν βρίσκεται μέσα στον δεκάχρονο Τομ.
Η ηρωίδα του Μπυσσί, Μαντί, κυριολεκτικά κραυγάζει την αλήθεια μιας μητέρας μέσα από τον πόνο της απώλειας του παιδιού της και το ψυχικό και σωματικό πένθος που βιώνει όλα αυτά τα χρόνια. Και πραγματικά η απώλεια ενός παιδιού είναι ένα πένθος από το οποίο δεν αναρρώνουμε ποτέ… Η δεξιοτεχνία του συγγραφέα φαίνεται μέσα από τις σκέψεις, τα συναισθήματα, την ιστορία της ύπαρξης αυτής της γυναίκας που εξακολουθεί να ζει δέκα χρόνια πριν, την ημέρα που εξαφανίστηκε ο μονάκριβος γιος της χάρη στις αναμνήσεις που δεν λένε να φύγουν από το μυαλό της. Όλη αυτή η πάλη που συντελείται στην ψυχή της Μαντί δεν γίνεται να μας αφήσει ασυγκίνητους και βρίσκουμε τους εαυτούς να ταυτιζόμαστε απόλυτα μαζί της.
Ο Μπυσσί μπλέκει σε ένα κουβάρι μυστηρίου, φαντασιακού και μυθολογικού αφηγούμενος το ταξίδι των ψυχών μέσα από το πρόσωπο της Αστέρ, μιας γυναίκας που πιστεύει στις αόρατες δυνάμεις κινδυνεύοντας λίγο να πέσει στον πειρασμό μιας σκέψης με λιγότερο ορθολογικό τρόπο. Δίνοντας όμως έμφαση στους γήινους και απτούς χαρακτήρες που έχει πλάσει καταφέρνει να ξεπεράσει τον σκόπελο του να μετατραπεί το βιβλίο του σε κάτι το εντελώς εξωπραγματικό. Η Μαντί είναι μια γυναίκα πονεμένη, μια γυναίκα που έχει βιώσει τον πόνο της πιο δύσκολης απώλειας και είναι λογικό να ψάχνει να βρει το παιδί της παντού. Ακόμα και σε ένα άλλο παιδί δέκα χρόνια αργότερα…
«Οι νεανικές ψυχές είναι ανυπόμονες, Μαντί, φιλόδοξες, γενναίες. Και εγωίστριες επίσης. Θέλουν να αφήσουν το αποτύπωμα τους, πάση θυσία, αγνοώντας πως έχουν χρόνο. Πολύ χρόνο και πολλές άλλες ζωές. Αν ο κόσμος αποτελούνταν μόνο και μόνο από νεανικές ψυχές, πολύ σύντομα θα παραδιδόταν στη φωτιά και στο αίμα. Όμως χωρίς νεανικές ψυχές ο κόσμος δε θα είχε ούτε σάρκα ούτε φλόγα…»
Η αφηγηματική δεινότητα του Μπυσσί βάζει τους αναγνώστες στη διαδικασία να αμφισβητούν την ίδια τους την ύπαρξη αναζητώντας την απάντηση μέσα από τις αμφιβολίες που σπέρνει, σαν ένα μικρό διαβολάκι, σε κάθε σελίδα μετατρέποντας το απτό σε κάτι το ανύποστατο και την αλήθεια σε ψέμα. Η ευφυΐα και η ευρηματικότητα του συγγραφέα είναι εξαιρετική καθώς μέσα από την εξαφάνιση ενός παιδιού και την αδυναμία της μητέρας του να διαχειριστεί αυτή την απώλεια στήνει ένα ψυχολογικό θρίλερ μυστηρίου κάνοντας τη λογική να ακολουθεί την παράνοια καθώς εξελίσσεται η πλοκή και οδεύουμε προς την κάθαρση.
Ο Μπυσσί παίζει μαζί μας βάζοντας στο τραπέζι ένα καλοστημένο παζλ με άπειρα κομμάτια περιμένοντας από εμάς να λύσουμε το μυστήριο της συναρμολόγησης του. Όμως κάθε φορά που νομίζουμε ότι έχουμε βρει το επόμενο κομμάτι που ταιριάζει ο ίδιος χαμογελά σαρκαστικά γνωρίζοντας ότι μας έχει οδηγήσει σε μια άλλη παγίδα μέσα στον λαβύρινθο της αφήγησης του χωρίς τίποτα να είναι ξεκάθαρο πριν και την τελευταία του σελίδα. Τα πάντα αποκαλύπτονται αργά και βασανιστικά στους αναγνώστες παρόλο που η πλοκή έχει γρήγορη ροή και ανατροπές που δεν είχαμε ποτέ φανταστεί.
Το «Τίποτα δεν σε σβήνει» αποκαλύπτει την καλύτερη πλευρά ενός συγγραφέα που καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο ψυχολογικό θρίλερ μυστηρίου με ένταση και σασπένς και παράλληλα να προκαλέσει ρίγη συγκίνησης με τον απόλυτο πόνο που βιώνει μια μητέρα από την απώλεια του παιδιού της. Ο Μισέλ Μπυσσί απλά «ζωγραφίζει» με την πένα του δημιουργώντας μας ποικίλα συναισθήματα ακόμα και για το κομμάτι του μεταφυσικό που τολμά να χρησιμοποιήσει στην ιστορία του κάνοντας μας κοινωνούς της αγωνίας που βιώνουν οι ήρωες του αλλά και της πάλης που δίνουν μέσα στα βάθη της ψυχής τους.
Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που παλεύει να ξεχωρίσει το ψεύτικο από το αληθινό μέσα από μια ιστορία που αγγίζει το φανταστικό και με την ιδέα της μετενσάρκωσης να μας τυλίγει με υποψίες και αμφιβολίες κάνοντας μας να αμφισβητούμε ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό…
«Όταν οι ψυχές φτάνουν στην ωριμότητα, πλησιάζουν στο τελευταίο τους ταξίδι. Κάνουν οικονομία στον χρόνο, αντί να τον σπαταλούν. Δεν ψάχνουν πια, είναι γαληνεμένες. Μπορεί να φαίνονται χωρίς επιθυμίες στα μάτια των νέων, πεινασμένων και διψασμένων ψυχών. Ψυχών σαν τη δική σας, Μαντί. Είναι απλώς κορεσμένες. Μην έχοντας πια τίποτα ν’ αποδείξουν ή να ανακαλύψουν σε τούτο τον κόσμο, γίνονται οι φύλακες της ειρήνης του…»
To βιβλίο του Μισέλ Μπυσσί «Τίποτα δεν σε σβήνει» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Book Tales 