Το βιβλίο της Bernadine Evaristo «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» ήθελα να το διαβάσω εδώ και πάρα πολύ καιρό γνωρίζοντας, από τη στιγμή που είχε κυκλοφορήσει, ότι θα είναι ένα από εκείνα που λέμε καλά βιβλία. Αυτό που δεν ήξερα, γιατί σπάνια έως ποτέ διαβάζω τα βιογραφικά των συγγραφέων – κακώς εδώ που τα λέμε – , είναι ότι το «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» κέρδισε από κοινού το βραβείο Booker 2019 μαζί με το βιβλίο «Οι Διαθήκες» (The Tastements) της αγαπημένης Margaret Atwood. Η Bernadine Evaristo είναι η πρώτη γυναίκα με μαύρη κληρονομιά που κέρδισε το Booker και αυτό κάνει ακόμα πιο σημαντικό το βιβλίο της.
Έχοντας υποστεί η ίδια, λόγω του χρώματος της, το ρατσισμό, την οικογενειακή βία και τον αποκλεισμό μεγαλώνοντας σε μια συνοικία «λευκών» στο Λονδίνο θέλησε να αποτυπώσει στο «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» δώδεκα ιστορίες διαφορετικών αλλά και τόσο ίδιων γυναικείων χαρακτήρων αναδεικνύοντας ξεχωριστές και μοναδικές προσωπικότητες που άλλοτε θα αγαπήσουμε άλλοτε θα μισήσουμε αλλά κάθε μια ξεχωριστά θα τη συμπονέσουμε γνωρίζοντας πολύ καλά πως είναι να είσαι γυναίκα και μάλιστα γυναίκα μιας άλλης εθνικότητας μακριά από τη γενέτειρα σου.
Στο «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» παρακολουθούμε τις ιστορίες 12 γυναικών που γεννιούνται, ανατρέφονται, γαλουχούνται και μεγαλώνουν με τα πρότυπα των Βρετανών αλλά παράλληλα διατηρούν τις παραδόσεις του τόπου καταγωγής τους προσπαθώντας να ενταχθούν σε μια κοινωνία που στην ουσία τις «φτύνει» σαν να είναι τα ανεπιθύμητα κουκούτσια μέσα της.
Οι χαρακτήρες της Bernadine Evaristo είναι εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους αλλά και τόσο όμοιοι μαζεύοντας κάτω από την ίδια «ομπρέλα» κορίτσια και γυναίκες μαύρες ή και μιγάδες κάθε ηλικίας, με διαφορετικές προσωπικότητες, διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, διαφορετικής κοινωνικής τάξης – πλούσιες ή φτωχές -, που έχουν βιώσει τις κοινωνικές διακρίσεις, ρατσιστικές συμπεριφορές και άπειρες καθημερινές δυσκολίες.
Η Άμα, Γιαζ, Ντόμινικ, Κάρολ, Μπούμι, Λα Τίσα, Σέρλι, Γουίνσομ, Πενέλοπι, Μέγκαν/Μόργκαν, Χάτι και Γκρέϊς μοιράζονται με τους αναγνώστες πτυχές της ζωής τους και της καθημερινότητας τους με συγγενείς, φίλους, εραστές και ερωμένες πλέκοντας το παρόν και το παρελθόν σε ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι αναζήτησης ενός καλύτερου μέλλοντος σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πολυεθνική κοινωνία.
Και ενώ από τον τίτλο και μόνο περιμένουμε ότι θα διαβάσουμε ένα καθαρά φεμινιστικό βιβλίο συνειδητοποιούμε καθώς προχωράει η αφήγηση της κάθε ιστορίας αυτών των γυναικών ότι τελικά πρόκειται ξεκάθαρα για ένα π΄όνημα που θίγει κυρίως τις φυλετικές διακρίσεις καταγγέλλοντας τον ρατσισμό κάνοντας τον το κύριο θέμα του «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο».
Ξεκινώντας με πρώτη αφηγήτρια την Άμα και περνώντας μετά στη Γιαζ, την Ντόμινικ, την Κάρολ, τη Μπούμι και πάει λέγοντας, αρχίζουμε να διαπιστώνουμε ότι η Evaristo δεν έγραψε στην ουσία τις ιστορίες μεμονωμένων ατόμων αλλά ότι και οι 12 ηρωίδες της κατά κάποιον τρόπο συνδέονται απόλυτα μεταξύ τους παρόλη τη διαφορετικότητα τους. Και αυτό είναι ίσως αυτό που δένει τον αναγνώστη με τη γραφή της συγγραφέως, που χαρακτηρίζεται από μη κεφαλαίους χαρακτήρες στην αρχή κάθε παραγράφου και με σχεδόν ανύπαρκτα σημεία στίξης, αλλά και με την κάθε οντότητα του βιβλίου που καταθέτουν την ψυχή τους μέσα στις 639 του βιβλίου.
Η κάθε ιστορία είναι μια εκ βαθέων εξομολόγηση της κάθε γυναίκας που πρωταγωνιστεί σε αυτή βάζοντας μας στη διαδικασία να σκεφτούμε τελικά πόσο «προνομιούχοι» είμαστε όλοι εμείς σε αντίθεση με εκείνες που παλεύουν καθημερινά όχι μόνο για μια θέση ανάμεσα μας αλλά και για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους που εμείς τα θεωρούμε δεδομένα.
Οι διαφορετικές ηλικίες, σεξουαλικές ταυτότητες, εμπειρίες, οικογενειακών δομών, η εθνοτική τους σύσταση, η προγονική τους καταγωγή, η απόχρωση τους, το επάγγελμα τους, το πολιτιστικό τους υπόβαθρο, η κοινωνική τους τάξη και οι ακτιβιστικές δράσεις αυτών των 12 γυναικών μετατρέπουν το «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» σε ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα επιβίωσης σε μια κυρίαρχη κουλτούρα των λευκών. Κορίτσια που αγωνίζονται να γιατρέψουν τους εαυτούς τους από τραυματικές εφηβικές εμπειρίες και γυναίκες που δεν έμαθαν ποτέ να βρίσκουν τη δική τους φωνή μέσα σε μια πατριαρχική κοινωνία.
Η γραφή της Bernadine Evaristo μοιάζει να είναι τόσο αποπροσανατολιστικά δομημένη που κάνει τους αναγνώστες να αισθάνονται ότι είναι έτοιμοι να κολυμπήσουν σε ένα ποτάμι που τα νερά του ρέουν γρήγορα παρασύροντας μας με τη μυθοπλασία της. Το «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» δεν είναι μόνο ένα βιβλίο που φέρνει στην επιφάνεια τις διαφορές ανάμεσα σε εμάς και στις ηρωίδες της αλλά είναι ένα βιβλίο που διδάσκει σε κάθε κορίτσι και σε κάθε γυναίκα πως να αναγνωρίζει την ξεχωριστή και καταπληκτική της οντότητα μέσα σε μια κοινωνία που ακόμα και σήμερα προσπαθεί απεγνωσμένα να τις κρατήσει στο περιθώριο.
Το βιβλίο της Bernadine Evaristo «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.
Book Tales 